Τρίτη 31 Αυγούστου 2010

Ένα βήμα πριν την πρόταση - μέρος 1ο: Τα συμπεράσματά μας

Από την ανάλυση που πραγματοποιήθηκε παραπάνω, εντοπίσθηκαν τα στοιχεία εκείνα που καθορίζουν τον παρελθοντικό, τον υφιστάμενο και τον μελλοντικό χαρακτήρα της περιοχής Βαλαωρίτου.  Έτσι, προκύπτουν συμπεράσματα τα οποία οδηγούν τόσο στην αντίληψη των μελλοντικών τάσεων ανάπτυξης όσο και στην συνδυαστική αντιμετώπιση των προβλημάτων της περιοχής.

Η «αστική ανανέωση» μπορεί να εφαρμοστεί με την εξυγίανση τμήματος της πόλης. Η αποκατάσταση και η επαναχρησιμοποίηση είναι δύο τεχνικές, που εφαρμόζονται στα πλαίσια μίας εξυγίανσης, οι οποίες θα μπορούσαν να εφαρμοστούν και στην περιοχή της Βαλαωρίτου. Βέβαια, στα περισσότερα κτίρια επιβάλλεται η αποκατάσταση των κτιρίων καθώς τα περισσότερα από αυτά βρίσκονται σε κακή κατάσταση και είναι αδύνατο να χρησιμοποιηθούν στη σημερινή τους μορφή.

Η δημογραφική ανάλυση που πραγματοποιήθηκε υποδεικνύει ότι η περίπτωση που εξετάζουμε δεν είναι περιοχή κατοικίας, καθώς δεν έχει μόνιμο πληθυσμό και οι πυκνότητες κατοίκησης είναι πολύ χαμηλές.
Έτσι, το κέντρο της πόλης και η περιοχή μελέτης μας είναι μια περιοχή πολύ ζωντανή την ημέρα, λόγω της κεντρικής λειτουργικής της θέσης, αλλά αρκετά «νεκρή» τις ώρες που είναι κλειστή η αγορά. Παρ’ όλα αυτά, η δραστηριότητα της αναψυχής φαίνεται να είναι αυτή που δίνει ζωή στο κέντρο τις απογευματινές και τις βραδινές ώρες, με ένα καινούριο πόλο αναψυχής στην περιοχή της Βαλαωρίτου που μελετάμε.

H περιοχή που εξετάζουμε χαρακτηρίζεται από πολύ υψηλούς συντελεστές δόμησης και υψηλές τιμές πυκνότητας λειτουργιών. Επίσης, γειτνιάζει με την καρδιά του εμπορικού και ιστορικού κέντρου της πόλης, γεγονός που εντάσσει την ενότητα αυτή στην άμεση εμπορική και βιοτεχνική επιρροή του. Επίσης, προς το νότο έρχεται σε επαφή με ένα πολύ σημαντικό διοικητικό σύστημα της Θεσσαλονίκης, τα Δικαστήρια. Έτσι, πολλά δικηγορικά γραφεία και βοηθητικές χρήσεις εδράζουν στην περιοχή που εξετάζουμε. Χαρακτηριστικό του χώρου που μελετάμε είναι η συνύπαρξη Εμπορίου- Βιοτεχνίας- Γραφείων και Αναψυχής. Η συνύπαρξη αυτών των χρήσεων τόσο κάθετα (στα κτίρια) όσο και οριζόντια (σε επίπεδο ισογείων) είναι που προσδίδει στην περιοχή τον ιδιαίτερο σημερινό της χαρακτήρα. Δεν πρέπει να παραλείψουμε ότι δεδομένο-ορόσημο για την εξεταζόμενη περιοχή είναι η τεράστια προσφορά ακινήτων, τόσο στους ορόφους όσο και στα ισόγεια, η οποία προέκυψε από την ερήμωση των βιοτεχνικών κτιρίων αλλά και των διατηρητέων.

Αξίζει να αναφερθεί, ξανά, ότι σύμφωνα με το ΦΕΚ (1217/Δ/94) που διέπει την περιοχή ότι είναι επιθυμητό να εγκατασταθούν χρήσεις σχετικές με το εμπόριο, τις προσωπικές εξυπηρετήσεις αλλά και εργαστήρια μικροτεχνίας και άλλων αντίστοιχων λειτουργιών. Η διάταξη αυτή, συνοδευτικά με ρυθμίσεις κινήτρων, μπορεί να λειτουργήσει ενθαρρυντικά στην προσέλκυση δραστηριοτήτων που αφορούν το εναλλακτικό εμπόριο, τα εργαστήρια οικοτεχνίας και μικροτεχνίας αλλά και καλλιτεχνικά εργαστήρια. Η ήδη υπάρχουσα ειδική χρήση της περιοχής, η παραγωγή ένδυσης δηλαδή, μπορεί, εν μέρει έστω, να λάβει έναν πιο σύγχρονο χαρακτήρα, ακόμα και εναλλακτικό-καλλιτεχνικό ώστε να ανανεωθεί και να αναπτυχθεί εκ νέου. Τον τρόπο για να επιτευχθεί αυτό θα μελετήσουμε στο κεφάλαιο των προτάσεων.

Από την επιτόπια έρευνα χρήσεων γης, τη συζήτηση με ανθρώπους της περιοχής και την εμπειρική μας προσέγγιση συμπεράναμε ότι το έναυσμα για την ανάπτυξη της αναψυχής στην περιοχή δόθηκε από τη συγκέντρωση πολιτισμικών και καλλιτεχνικών δραστηριοτήτων στην περιοχή. Τα Άνω Λαδάδικα στους ορόφους των εγκαταλελειμένων βιοτεχνικών κτιρίων φιλοξενούν μουσικούς, στούντιο προβών και ηχογραφήσεων αλλά και γενικότερα καλλιτεχνικά εργαστήρια εικαστικών και θεάτρου. Η παράλληλη ύπαρξη φτηνών ενοικίων στα ισόγεια καταστήματα και η πληθώρα κενών χώρων οδήγησε στο να ανοίξουν στέκια, καφενία-μπαρ, που φιλοξενούσαν τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνταν καλλιτεχνικά στην περιοχή. Προφανώς τα μαγαζιά αυτά είχαν εξ’αρχής έναν εναλλακτικό χαρακτήρα τόσο αισθητικής όσο και διασκέδασης. Έτσι, έχοντας σαν πρότυπο τα πρώτα μαγαζιά, τα οποία ήταν επιχειρηματικά επιτυχημένα, άνοιξαν και τα υπόλοιπα στη σειρά. Φυσικά και ο αρχιτεκτονικός πλούτος της περιοχής βοήθησε στο αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο η διασκέδαση.


Ειδικότερα, για την χρήση της αναψυχής παρατηρείται πύκνωση της γύρω από το οικοδομικό τετράγωνο της πρώην Οθωμανικής Τράπεζας, σημερινής Στοάς Μαλακοπής, δηλαδή επί των οδών Βαλαωρίτου, Βηλαρά και Συγγρού. Τα κτίρια της ενότητας αυτής είναι κατά πλειοψηφία ιστορικά και διατηρητέα. Επίσης, είναι χαμηλά οικοδομήματα. Έτσι δρουν προσελκυστικά προς τους θαμώνες (παρά την κακή ή ακόμα και ερειπιώδη τους κατάσταση). Ο πυρήνας αυτός εξαπλώνεται κυρίως προς τα δυτικά (δηλαδή προς τη Λ. Σοφού και τη Δωδεκανήσου) ενώ ανατολικά συναντά «εμπόδιο» από την εμπορικά ισχυρή Ίωνος Δραγούμη, η οποία δεν έχει την «ανάγκη» ανάπτυξης αναψυχής. Επίσης, προς το βορρά, φαίνεται να μπαίνει όριο της ανάπτυξης η Εγνατία, η οποία όπως και η Ι. Δραγούμη δεν αποσκοπεί σε τέτοιου είδους ανάπτυξη. Όμως, τόξο ανάπτυξης φαίνεται να εκτείνεται προς το νότο, δηλαδή προς τα Άνω Λαδάδικα δημιουργόντας, πιθανόν, μία ενότητα με τα αποκατεστημένα, πλην παρηκμασμένα, Κάτω Λαδάδικα.

Πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα είναι δυνατόν να εξάγουμε από την σύνδεση και σύνθεση των αποτελεσμάτων της καταγραφής. Συσχετίζοντας τις χρήσεις γης των ισογείων με την κατάσταση και τον αριθμό των ορόφων των κτιρίων, παρατηρούμε ότι η ανάψυχη, η οποία και συγκεντρώνει το ενδιαφέρον μας, αναπτύσσεται κυρίως σε κτίρια λίγων ορόφων και μέτριας, κακής έως και ερειπιώδους κατάστασης. Τα κτίσματα αυτά είναι κατά βάση ιστορικά και διατηρητέα. Έτσι, ενισχύεται το συμπέρασμα μας ότι η ανάπτυξη δραστηριοτήτων διασκέδασης στην περιοχή οφείλεται κατά ένα πολύ σημαντικό ποσοστό στον αρχιτεκτονικό χαρακτήρα της. Θα μπορούσαμε, επίσης, να συμπεράνουμε ότι η κτιριακή υποβάθμιση ίσως να έδρασε προσελκυστικά, ειδικά για τους πρώτους επιχειρηματίες και θαμώνες οι οποίοι αποτελούν μέλη της καλλιτεχνικής κοινότητας της πόλης, διεπόμενοι ακόμα και από έναν underground χαρακτήρα. 
Τα βασικά ερωτήματα που θέτουμε είναι: 
Μπορέιτε να φανταστείτε τη  ευρύτερη περιοχή της Βαλαωρίτου ως μια περιοχή κατοικίας φοιτητών και νέων ανρώπων, στούντιο και γραφεία νέων επαγγελματιών?
Ο εναλλακτικός της χαρακτήρας κατά πόσο μπορεί να διατηρηθεί και πως? 
Θέλουμε να ενισχύσουμε τη μέρα, τη νύχτα ή συνδυαστικά να διαμορφώσουμε μια γειτονια με μείξη χρήσεων γης?

6 σχόλια:

  1. isos xreiazete ena genneo programma pezodromiseon,enoisxish ths kykloforias podhlaton,apokatastash ton opseon ton ktirion,anadeiksh ton istorikon kai diathrhteon ktirion gia na prostdo8ei o xarakthras ths perioxhs.En8arynsh ths egkatastashs pararthmaton sxolon(moysiko,art,texniko),epanegkatastash grafiakon xoron idrimaton,k.l.p.gia na zontanepsei mera k nyxta h perioxh.Syxarhthria gia th doyleia sas poly kalh k epikerh.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Exeis dikio gia ola auta pou anafereis. Oi pezodromiseis tha einai pragmatika mia gennaia kinisi, i opoia mporei na ginei. O kosmos tha exei ti dynatotita na kykloforei poly pio eukola. Tha tonwthoun oi prwines xriseis kathws tha auksithei o kosmos pou tha erxetai gia volta. Parallila omws tha prepei na stithei ena programma elegxomenis kykloforias gia na eksypiretountai ta katastimata me tis fortoekfortwseis pou einai aparaitites.
    Euxaristoume poli!!
    Vivian-Athina

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Έπεσα πάνω στο blog σας για την βαλαωρίτου.
    Ωραία φάση :)
    Κατά την ταπεινή μου άποψη η ανάπτυξη της θα ήταν καλύτερο να κινείται και στις πρωινές και στις βραδυνές δραστηριότητες (γραφεία - διασκέδαση) και με κάποιον τρόπο να δίνει κίνητρα εκμετάλευσης από νέους ανθρώπους (χαμηλότερα νοίκια κλπ). Αυτό νομίζω ότι μακροπρόθεσμα θα την κρατήσει ζωντανή και θα την διαφοροποιεί από π.χ. τα λαδάδικα τα οποία αναπαλαιώθηκαν, το παίξαν μόνο διασκέδαση και όλοι είδαμε "τι ωραία" που κατάντησαν.

    Anyway καλή συνέχεια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Γρηγόρη ευχαριστούμε πολυ για το σχόλιο σου!
    Συμφωνω απόλυτα με αυτό που λες για τις βραδινές και πρωινές χρήσεις και ήδη το έχουμε λάβει υπόψη στην πρόταση που ξεκιναμε! Το θέμα των κινήτρων είναι πολύ σημαντικό. Τα χαμηλά ενοίκια μπορούν να προσελκύσουν νέο κόσμο και η αλήθεια είναι ότι οι αξίες των ακίνητων στους ορόφους είναι ακόμη σε πολύ χαμηλά επίπεδα. Το μεγάλο κόστος προκύπτει στην περίπτωση που το κτίριο είναι διατηρητέο κι εχει αποκατασταθεί.
    Ωστόσο πέρα από τις τιμές πρέπει να αρχίσει να καλλιεργείται και η ιδεα ότι ένας νέος επαγγελματίας μπορεί να φτιάξει το γραφειό του ή το εργαστήριο του στην περιοχή κατι που ακόμα δεν γίνεται..

    Βίβιαν-Αθηνά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. pisteuw mporei na ginei mia sisxetisi tis katastasis pou epikratei sti valawritou me tin an8isi pou gnwrizei i perioxi tou metaksourgeiou opws episis k to gkazi stin athina. me alla logia i anaptiksi pou gnwrizei i perioxi ti nixta na epekta8ei k kata ti diarkeia tis meras me polixwrous- pneumatika kentra- xwrous ek8esewn anaplasi palaiwn ktiriwn alla k polikatoikiwn pou xaraktirizontai apo to viomixaniko stoixeio to opoio i aksiopoiisi tou opoiou gnwrizei idiaiteri an8isi stin eurwpi tin teleutaia eikosaetia etc. sigoura 8a mporouse na apotelesei topo katoikias kiriws omws newn an8rwpwn logw tis ixoripansis pou iparxei. xx

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Baaaaaaaabe!
    N'agiasei to stoma sou pou lene!
    Exeis poly dikio! To thema einai na anaptyxthei men i perioxi opws to metaxourio kai to gkazi, alla na min xasei kai tin istoriki emporiki kai viotexniki tou xrisi! Thelw na pernw kordeles kai koumpia apo ekei pera! :P
    To wraio stin perioxi einai oti xilioi kaloi xwroun! Yparxei tosos kenos xwros sta viotexnika alla kai ta istorika ktiria kathws kai arketa xamiles, pros to paron vevaia, times pou mporoun na ginoun polles politismikes kai epixeirimatikes kiniseis! Kai gia tin katoikia den to syzitw! Ama ginoun kai pezodromiseis kai apokatastaseis ktiriwn tha einai para poly wraia, eidika gia foitites, neous egrazomenous klpklp! As elpisoume oti kati tetoio tha ginei! (emeis toulaxiston tha to proteinoume!) :D
    xoxo
    Athina-Vivian!

    ΑπάντησηΔιαγραφή